Wortels drukken bestrating op
Aan de Marnixkade te Amsterdam zorgden de wortels van de 50 jaar oude iepen voor veel overlast. Vanwege verkeersveiligheid was behoud van de bomen was niet mogelijk. Voor reconstructie van de straat zouden teveel wortels moeten worden afgehakt. De bewoners protesteerden fel tegen de aanstaande kap. De gemeente liet vervolgens een tweede onderzoek uitvoeren. Uit dit onderzoek bleek dat alle bomen wel behouden konden worden, met een iets andere straatinrichting. Door de weg richting de huizen te verplaatsen en de parkeerplaatsen haaks op de gracht te maken. De plantvlakken van de bomen werden vergroot, waardoor de boomwortels meer ruimte kregen. Bijkomend voordeel is dat dit de straat een rustiger beeld geeft en de hoeveelheid parkeerplaatsen nauwelijks afneemt. Kabels en leidingen zijn aan de gevelkant gesitueerd en het trottoir is
Links oude situatie: onveilig wegdek door wortelopdruk. Rechts nieuwe situatie: veilig wegdek met behoud van bomen.
Bouwen rond Bomen
In Nijmegen lag een verloren stuk grond van een voormalig garagebedrijf. Bij de bestemmingsplanwijziging kwamen twee monumentale bomen op het terrein in beeld: een bruine beuk en een Hollandse linde. De architect was al begonnen met het maken van schetsen voordat de wijziging van het bestemmingsplan van bedrijfsfunctie naar woningbouw was aangevraagd bij de gemeente. De bomen waren toen nog niet in beeld. Bij de wijziging van het bestemmingsplan besloot de gemeente in samenspraak met de projectontwikkelaar en de architect de bomen wel te behouden en heeft ze als zodanig opgenomen in het bestemmingsplan. Met deze nieuwe randvoorwaarde heeft de architect een nieuw ontwerp gemaakt. Tijdens de sloop en de bouw werden er vaste bouwhekken ruim rondom de bomen geplaatst, waardoor materiaalopslag onder de bomen werd voorkomen. Zorgvuldige inmeting van de boom en inzet van een mobiele bouwkraan hebben ervoor gezorgd dat er geen bodemverdichting is opgetreden. Het uiteindelijke ontwerp past goed in de opzet van de gehele wijk met veel groen. Voor de woningen is gekozen voor een ronde vorm, waarbij het gebouw niet te hoog mocht worden om lichtonttrekking aan de bomen te voorkomen. De bomen zijn nu eigendom van de bewoners. De vereniging van eigenaren is verantwoordelijk voor het onderhoud en de watertoevoer van de bomen. De combinatie tussen bomen en gebouw vormt een harmonieus beeld. Hier is sprake van een duidelijke win-win situatie.
Links oude situatie, rechts nieuwe situatie.
Verkeersknooppunt nabij monumentale bomenEén van de belangrijkste verkeersknooppunten van Den Haag ligt in het centrum bij het Centraal Station. Om de verkeerstromen zo goed mogelijk te reguleren, is begin jaren negentig besloten om een verkeerstunnel aan te leggen voor het autoverkeer. Een ingrijpende verandering in een beperkt beschikbare ruimte. In het plangebied stond onder meer een monumentale linde. De reeds aanwezige weg leek het meest logische tracé voor de tunnel. Dit had echter tot gevolg dat er een monumentale linde moest verdwijnen voor de tunnelmuur. De boom stond echter op de gemeentelijke Monumentale Bomenlijst. De gemeente ging het plan herzien en uiteindelijk kon de linde op dezelfde locatie blijven staan door een bocht in het tunneltracé aan te brengen. Om te voorkomen dat er grote veranderingen in de waterhuishouding van de groeiplaats zouden plaatsvinden door de aanleg van de tunnel, werd een tijdelijk druppelsysteem aangelegd ten behoeve van extra watervoorziening. De aanwezige monumentale linde vervult nu een prominente functie in het gebied. Een mooi voorbeeld waarbij het mes aan twee kanten snijdt: inpassing van een bestaande boom met beter zicht op het stadspark in combinatie met een goede verkeerstechnische oplossing voor het verkeer. |
Verplanten grote boomEr is bij de operatie bij het centraal station in Den Haag nóg een monumentale boom gespaard. Een kolossale paardenkastanje stond in de toekomstige tunnelbak en was niet in te passen. Kap leek onvermijdelijk, totdat lokale groenverenigingen en de Bomenstichting zich roerden. De politiek heeft toen besloten de boom te verplanten. Een gespecialiseerd bomenbedrijf heeft de boom |
Boom in winkelgebiedIn het centrum van Nijmegen wilde men de kwaliteit van wonen en winkelen vergroten. Daarvoor moest de Marikenstraat een verbindingsroute worden tussen twee winkelcentra. Door de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog staan in het centrum van Nijmegen weinig monumentale bomen. Maar juist op deze plek stonden er twee. Al in de eerste schetsen voor de stedenbouwkundige opzet zijn deze bomen als kwaliteitsvermeerdering van het plan meegenomen. Dit kwam mede doordat de bomen al in het bestemmingsplan vermeld stonden als onderdeel van de stadhuistuin. Deze tuin diende volgens het bestemmingsplan voor ten minste 50% gehandhaafd te blijven samen met de monumentale bomen. Duurzame inpassing van de bomen was dus een randvoorwaarde voor het bouwplan. Er zijn uiteindelijk twee bouwlagen gekomen met op de bovenste laag de monumentale bomen en woningen en daaronder de winkels. De totale uitvoering van het project heeft enkele jaren geduurd. Met de uitvoerende partij is afgesproken dat iedere schade aan de bomen zou worden omgezet in een schadeclaim. Helaas is tijdens de bouw geconstateerd dat de esdoorn aangetast was door een zwam die de boom in hoge mate instabiel maakte. De esdoorn is gerooid en een jonge boom is terug geplant. De oude paardenkastanje heeft de bouw goed doorstaan. Er is een ruime groeiplaats gecreëerd met een halfverharding ten behoeve van een goede zuurstof- en waterhuishouding. Het ontstane hoogteverschil tussen het nieuwe maaiveld en de boomspiegel is opgevangen door een trap-/zitconstructie. Halverwege de nieuwe woon-/winkelstraat is nu een groene ruimte ontstaan waar men bij mooi weer onder de bomen op een terras kan ten behoeve van een goede zuurstof- en waterhuishouding. Het ontstane hoogteverschil tussen het nieuwe maaiveld en de boomspiegel is opgevangen door een trap-/zitconstructie. Halverwege de nieuwe woon-/winkelstraat is nu een groene ruimte ontstaan waar men bij mooi weer onder de bomen op een terras kan zitten. |
Kabels en leidingen en wortelsHet komt regelmatig voor dat de straat open moet. Het riool moet worden vervangen of er moeten weer nieuwe kabels komen in de stoep. Bij dergelijke graafwerkzaamheden worden vaak wortels van bomen beschadigd.
|
