Boomnummer: 1679500
Plantjaar: 1700-1750
Omtrek: 458 cm
Hoogte: 10 m

De oudste boom van Zeeland staat op het voorplein van Kasteel Westhove. Een kasteel met lange geschiedenis, het wordt al in een oorkonde aan Floris V uit 1277 genoemd. Nu is het een jeugdherberg. Over de leeftijd van oude bomen lopen de meningen vaak uiteen, zo ook nu. Op het informatiebord staat een plantjaar vermeld tussen 1000-1400. Of hij is geplant na de herbouw van het kasteel eind 16e eeuw. De mooiste gedachte is dat in de oude linde een nieuwe linde is gegroeid uit de oorspronkelijke wortel (dochterboom). Hoe het ook zij, de boom is oud en nog altijd behoorlijk vitaal. Ook al wordt hij aan alle kanten gesteund met ijzeren kabels. De omgeving is verrassend en boeiend: duinen en bos wisselen elkaar af. Bomen met grillige vormen, veroorzaakt door de zeewind. Oude eikenlanen, essen en abelen, een monumentale tamme kastanje vlak voor het kasteel die nog altijd veel vrucht draagt.

Beukenlaan
Vlakbij kasteel Westhove ligt landgoed Berkenbosch, aangelegd in het begin van de 18e eeuw. Een fraai voorbeeld van een buitenplaats met barokke aanleg. De beukenlaan is sensationeel: twee rijen dikke, grillige en laag vertakte beuken. De laan loopt parallel aan de duinenrij en zou aangelegd zijn om het duinzand tegen te houden, als een natuurlijk windscherm. Het verhaal gaat, dat de haag vroeger met een sabel op manshoogte werd gesnoeid. Doordat de haag allang niet meer wordt gesnoeid, kon de beukenhaag uitgroeien tot een bomenrij met deze geweldige vormen. Niet alle bomen zijn in goede conditie, er zijn ook bomen herplant.

Mondriaanboom
Even verderop staat een oude, rijk vertakte taxus. Volgens overlevering de inspiratiebron voor de schilder Mondriaan. De ‘Grijze boom’ van de schilder lijkt verdacht veel op deze taxus, maar of het verhaal waar is? In elk geval is de boom zeer de moeite waard om te bezoeken. En loop dan ook even langs de 3 moerascipressen bij de Goudviskom.

Boomnummer: 1679895
Plantjaar: 1800
Omtrek: 845 cm
Hoogte: 20 m

Van buiten valt de boom niet op, maar als je op het binnenterrein van dit voormalig gasthuis komt, word je verrast door de enorm grote Kaukasische vleugelnoot. Het is de grootste, dikste en waarschijnlijk ook oudste vleugelnoot in Nederland. Hij is tweestammig, misschien zijn er twee boompjes in hetzelfde plantgat geplaatst. De soort komt oorspronkelijk uit de Kaukasus en is in 1782 voor het eerst naar Europa gebracht (Engeland). Hoe bijzonder dat deze boom rond die tijd al in Middelburg is geplant. Destijds in de ‘private tuin van de vader der weesschool’. In 1830 is dit deel van de tuin aangelegd als kruidentuin voor de net opgerichte Geneeskundige School. Nog steeds is de boom het middelpunt van een zorginstelling. Tijdens nieuwbouw (1992) en latere verbouwing is de boom goed beschermd. Nu is zijn conditie toch aan het verslechteren, maar hopelijk kunnen we nog een tijd van deze boom genieten.

Boomnummer: 1682787
Plantjaar: 1865
Omtrek: 511 cm
Hoogte: 16 m

Op begraafplaatsen heerst rust, een voorwaarde voor bomen om uit te groeien tot volwassen, sterke en gezonde bomen. Deze indrukwekkende treurbeuk midden op de oude begraafplaats achter de Blasiuskerk, heeft daar goed gebruik van kunnen maken. Zijn kroon is ontzagwekkend, zo’n 24 m breed; als je er onder staat word je omringd door een dicht gordijn van neerhangende twijgen. In vroeger tijden werden belangrijke mensen dichtbij de boom begraven. Ze liggen er nu zelfs onder omdat de boom zo is uitgedijd. Hij is een van de grootste treurbeuken van ons land, volgens het bordje bij de kerk zelf de grootste. Waarschijnlijk is hij wel de dikste van Zeeland. Ook historisch is deze begraafplaats achter de Blasiuskerk interessant. De eerste kerk in Heinkenszand werd in 1406 gebouwd door de ambachtsheer Jan van Schengen in zijn kasteeltuin. Later werd dit bedehuis een kerk voor de gemeenschap.

Boomnummer: 1680310
Plantjaar: 1850
Omtrek: 465 cm
Hoogte: ± 20 m

De ingang van de Nieuwe Kerk in Zierikzee lijkt op een tempel uit de klassieke oudheid. De paardenkastanje ernaast is echter minstens zo indrukwekkend. Een bijzonder ensemble zo samen: boom en kerk. En hun gezamenlijke geschiedenis is ook indrukwekkend. Dit kerkgebouw stamt uit 1848, het vorige gebouw is afgebrand en was 3x groter. De kastanje is vlak na deze herbouw geplant. Aan het einde van WO II heeft de boom flink schade opgelopen. Ook heeft hij te lijden gehad van de restauratie van de kerk. Maar hij heeft alles redelijk goed doorstaan, al heeft hij voor zijn zware takken wel een steuntje nodig om niet af te breken. De kerk wordt verder geheel omringd door rijen linden.

Als u toch in Zierikzee bent, loop dan even langs de esdoorn op de Mol. Deze boom overleefde de watersnoodramp uit 1953 dankzij de inzet van bakkerszoon Frits Wassink: toen het zeewater was gezakt heeft hij het zout uit de doorwortelde grond gespoeld. Esdoorns kunnen namelijk niet tegen zout.

Boomnummer: 1686492
Plantjaar: ± 1870-1900
Omtrek: 460 cm
Hoogte: 20 m

Echt bijzonder, die loofgangen (berceaus) van linden richting de deuren van de Geerteskerk. Wat zal het heerlijk geuren als al die linden bloeien! En op hete dagen is het goed toeven in hun schaduw. De bomen lijken niet zo oud, maar de meeste hebben toch al een respectabele leeftijd bereikt. Om de loofgangen in goede vorm en conditie te houden is regelmatige snoei noodzakelijk. Er staan nog meer monumentale bomen op het kerkplein: een fraaie rode beuk (boomnummer 1686495), een indrukwekkende Kaukasische vleugelnoot (boomnummer 1686493) en een treures (boomnummer 1686494). Deze 3 bomen zijn op 12 oktober 1985 door de Bomenstichting ‘geadopteerd’ ter gelegenheid van haar 15 jarig jubileum. Het geheel van de kerk en de bomen op het kerkplein is zeker de moeite van een bezoek waard. Ook op Marktveld staan indrukwekkende bomen. De gehele omgeving straalt rust uit, te midden van monumenten.

Boomnummer: 1686521
Plantjaar: 1830
Omtrek: 532 cm
Hoogte: 20 m

Voor de oude muziekschool in Goes staat deze grote beuk. Duizenden kinderen en volwassenen kennen de boom al vanaf hun eerste muziekles. Toch had het niet veel gescheeld of de boom was in 2006 gekapt; een afscheidsevenement was al georganiseerd. Er was geconstateerd dat de boom was aangetast door de platte tonderzwam. Deze zorgt voor rot in de boomwortels en stamvoet. Op initiatief van boomliefhebbers van Vivi Techni, goede samenwerking en inzet van verschillende partijen (gemeente, boomspecialisten, bewoners en Bomenstichting) is toen een reddingsplan opgezet: innemen van de kroon en aanbrengen van zekeringen om uitbraak van takken te voorkomen. Met tot nu toe een prachtig resultaat. De beuk staat er nog altijd in volle glorie bij, met een prachtige, brede boomkroon. Aantasting door de tonderzwam verloopt meestal traag. Er is wel een hekje om de boom geplaatst. Dan heeft de boom rust en loopt niemand gevaar. Met goede controle kan de boom hopelijk nog lange tijd mee, de muziekschool in inmiddels gesloten.

Boomnummer: 1689920
Plantjaar: 1840-1850
Omtrek: 550 cm
Hoogte: 19 m

In Kloosterzande staan 3 giganten van respectabele leeftijd en omvang: een paar enorme platanen en een indrukwekkende witte paardenkastanje. De bomen zijn ongeveer even oud. De ene plataan staat in de tuin van Cloosterstraat 29, midden in het dorp. Een lust voor het oog en een ware ‘topper’. Wel een grote boom voor een particuliere tuin, maar hij wordt gekoesterd door de bewoners en bewonderd door voorbijgangers. De andere gigantische plataan staat in het Wandelbos Hof te Zande, achter het oude raadhuis (boomnummer 1681353). Hij staat wat verscholen tussen andere bomen, maar hij valt in de winter zeker op door zijn stamomvang en in de zomer door zijn indrukwekkende kroon. Niet ver daarvandaan staat de 3e gigant, de witte paardenkastanje naast de kerk (boomnummer 1681357). In het voorjaar zeker nog indrukwekkend met al zijn bloemen, maar door de aantasting van kastanjemineermot verliest hij al vroeg in de zomer zijn bladeren.

Boomnummer: 1687577
Plantjaar: 1900
Omtrek: 310 cm
Hoogte: 15 m

Als bomen konden spreken had deze paardenkastanje wel heel veel te vertellen. Alle dorpsgeheimen kent hij immers, evenals veel besproken lief en leed. De boom staat op een kruispunt van wegen en op oude foto’s is te zien hoe de boom al vanaf het begin is omringd door bankjes. En niet met de zitting naar buiten, zoals meestal het geval is, maar naar binnen. Zodat een kring wordt gevormd waarbij je elkaar kunt aankijken en met zicht op de boom. De boom is dus altijd het middelpunt geweest van de klapbank, een bank waarop mensen met elkaar ‘klappen’. Afgezien van zijn centrale positie in het dorpsleven is het zeker bijzonder dat de paardenkastanje in zo’n goede conditie is.

Boomnummer: 1688760
Plantjaar: 1830-1840
Omtrek: 411 cm
Hoogte: 18 m

Een reusachtige beuk van bijna 200 jaar te midden van een nieuwbouwwijk! Ging het maar vaker zo met bomen en bouwplannen. Deze beuk is de icoon van de buurt en zelfs de straat is naar hem genoemd: Rond de Boom. De boom stond vroeger in de tuin van een pastorie, naast het toenmalige nonnenklooster. In de jaren 30 van de vorige eeuw was de boom het middelpunt van het culturele leven en voerde de lokale toneelvereniging stukken op rondom de boom (met toestemming van de bisschop van Breda). Toen nieuwbouw werd gepland, is op verzoek van de bewoners de beuk in het plan opgenomen. Sterker nog, de boom is het uitgangspunt geworden van de nieuwbouwplannen. Vandaag de dag noemen we dat ‘boominclusief bouwen’. Alle hulde aan de bewoners voor hun inzet én voor de gemeente die naar hen heeft geluisterd!